- Chuồng nuôi phải luôn đảm bảo cao ráo, sạch sẽ, thoáng mát, thích hợp với từng đối tượng vật nuôi. Mái chuồng nên phủ thêm lớp rơm rạ, lá cọ hoặc trồng cây thân dây cho leo lên để làm mát mái; những ngày nắng, nóng có thể dùng nước phun trực tiếp lên mái chuồng và sử dụng quạt gió để giảm nhiệt độ chuồng nuôi. Khi sử dụng nước làm mát cần tránh làm tăng độ ẩm trong chuồng nuôi quá lâu.
- Chuẩn bị đầy đủ phên, bạt, lưới để chủ động che chắn chống tia nắng, mưa tạt, gió lùa vào trong chuồng nuôi.
- Khơi thông rãnh thoát nước thải và xử lý chất thải đúng quy định. Đối với chăn nuôi lợn và trâu bò, trong mỗi ngày cần thường xuyên thu gom phân, chất thải ra khỏi chuồng và đưa vào nơi xử lý riêng.
- Đối với các trang trại chăn nuôi có quy mô lớn, cần chủ động duy trì nguồn cung cấp điện, nước để đảm bảo phục vụ sản xuất.
- Trồng cây xung quanh khu vực chuồng nuôi để tạo bóng mát.
2. Về chế độ chăm sóc nuôi dưỡng
2.1. Thức ăn, nước uống
- Tăng cường thức ăn giàu đạm; giảm tinh bột, chất béo trong khẩu phần. Những đợt nắng nóng kéo dài chú ý chia khẩu phần cho ăn nhiều bữa, nên cho ăn vào lúc sáng sớm, chiều mát và buổi tối, hạn chế cho ăn vào buổi trưa. Những ngày nắng nóng cần tăng cường khẩu phần thức ăn xanh.
- Cung cấp đủ nước sạch, mát có bổ sung chất điện giải và bổ sung các loại vitamin, đặc biệt là Vitamin C cho gia súc, gia cầm uống để tăng sức đề kháng và giải nhiệt.
2.2. Mật độ chăn nuôi
- Đối với đàn trâu, bò, dê nuôi nhốt: Mật độ trâu, bò từ 5 đến 6 m2/con; dê từ 1,8 đến 2 m2/con...
- Đối với đàn lợn: Mật độ nuôi lợn nái từ 3 đến 4 m2/con, lợn thịt là 2 m2/con.
- Đối với đàn gia cầm: Khi nuôi nhốt nên duy trì ở mật độ vừa phải như: Gà con đang úm 50 đến 60con/m2 , gà choai nuôi nhốt từ 20 đến 30con/m2, gà có trọng lượng trên 2 kg nuôi nhốt từ 7 đến 10 con/m2; nếu thời tiết quá nóng có thể thả gà ra vườn cây quanh khu chuồng nuôi; đối với gà đẻ, tránh nuôi quá béo bằng cách giảm bớt năng lượng trong khẩu phần, cho ăn thêm rau xanh trộn cám chất lượng tốt.
2.3. Quản lý vật nuôi
- Đối với trâu, bò, lợn: Khi thời tiết nắng nóng nên tắm cho gia súc 2 đến 3 lần/ngày để làm giảm nhiệt cho cơ thể và phòng, chống các bệnh ngoài da. Thời điểm chăn thả gia súc: Buổi sáng chăn thả sớm từ 6 đến 9 giờ, buổi chiều chăn thả muộn từ 16 đến18h. Những ngày nắng nóng, nhiệt độ thường cao nhất là thời điểm từ 12 giờ đến 16 giờ trong ngày nên không chăn thả và cho trâu, bò nghỉ làm việc, nhốt tại chuồng hoặc tại các khu vực có bóng mát cây xanh.
- Tăng cường vệ sinh, tẩy uế chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi, định kỳ phun thuốc sát trùng, tiêu độc để chống ve, mòng, ruồi, muỗi, bọ mạt ... là những tác nhân truyền và gây bệnh trong mùa hè.
- Theo dõi, giám sát chặt chẽ tình trạng của đàn vật nuôi, phát hiện sớm gia súc, gia cầm bị ốm bệnh để xử lý cách ly, điều trị kịp thời; đặc biệt là với các bệnh đường tiêu hoá, hô hấp và các bệnh truyền nhiễm. Thực hiện tiêm phòng đầy đủ các loại vắc xin để phòng ngừa bệnh cho đàn gia súc, gia cầm.
2.4. Vận chuyển vật nuôi
Nên vận chuyển gia súc, gia cầm vào sáng sớm hoặc chiều mát, đảm bảo mật độ vận chuyển; khi vận chuyển đường dài, cần chú ý xây dựng lộ trình phù hợp với từng đối tượng và kiểm tra sức khỏe vật nuôi trong quá trình vận chuyển.
Trên đây là hướng dẫn một số biện pháp phòng, chống nắng nóng cho gia súc, gia cầm. Đề nghị người chăn nuôi áp dụng và thực hiện để đạt hiệu quả cao./.
Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tuyên Quang