Xuất thân trong gia đình nông dân có truyền thống cách mạng, ông Lê Đình Bốn từng có 4 năm phục vụ trong quân ngũ. Năm 1987, ông về công tác tại Công ty Vận tải đường sông. Cuộc sống quá khó khăn, ông xin nghỉ việc về quê phát triển kinh tế gia đình. Loay hoay đủ thứ nghề, ông xin thầu lại khu đất của phường ở khu Đồng Khán, thuộc tổ 26, phường Tân Hà để trồng ngô, đỗ, mía. Khi đó, nhiều người hoài nghi về quyết định mang tính mạo hiểm của ông.
Mở đầu câu chuyện, ông Bốn nói vui: “Đúng là mình có duyên với vùng đất này. Đất được chia mà mọi người không nhận, thì mình mới có cơ hội đi xin thầu”. Ông kể lại, cả khu Đồng Khán này rộng khoảng 1,5 ha, có con suối bao quanh, đường đi lại khó khăn, đất mấp mô khó canh tác, mùa mưa thường xuyên bị ngập úng nên khi cấp ủy, chính quyền địa phương có chủ trương chia đất cho bà con trồng cấy thì không ai chịu nhận. Cùng với một hộ dân khác, ông đã mạnh dạn xin nhận thầu 0,72 ha. Trước đây, khu này chỉ trồng được ngô, đỗ, rồi trồng mía, nhưng mỗi mùa mưa là bị ngập úng, cộng với gần bãi chăn thả nên luôn bị trâu, bò lên phá nên chuyện mất mùa diễn ra triền miên.
Có những vụ mía, vì không có đường vận chuyển nên khi thu hoạch, ông chịu thiệt đơn, thiệt kép vì vừa tốn công vận chuyển, mất nhiều ngày liền mới về đến nhà máy nên chất lượng đường trong cây mía bị giảm, bị trừ tiền nên thua lỗ nặng. Tuy vậy, ông không từ bỏ, quyết tâm bám trụ vùng đất này. Với quyết tâm, nghị lực của người lính, đức tính cần cù chịu khó của người nông dân thực thụ, ông đã dựng nhà tạm, kéo điện lưới, mua sắm máy móc tự kiên trì san gạt mặt bằng, vỡ từng thửa đất, xây dựng hàng rào xung quanh bảo vệ cây trồng. Năm 2011, khi chính quyền phường cho phép chuyển đổi diện tích đất đó sang trồng cây ăn quả, ông đã mạnh dạn đầu tư vốn trồng bưởi xen canh với ổi. Để có thêm kinh nghiệm trồng cây ăn quả, ông đã tích cực tham gia các lớp tập huấn về trồng trọt, tìm đọc thêm sách báo, đi tham quan, học tập kinh nghiệm của các mô hình trồng cây ăn quả trong và ngoài.
Yêu đất, đất không phụ công người
Ban đầu, ít vốn nên ông Bốn chọn phương châm lấy ngắn, nuôi dài. Khi trồng cây ăn quả chưa cho thu hoạch, ông trồng xen cây ngắn ngày ngô, đỗ, lạc để có thêm thu nhập. Đồng thời, ông luôn duy trì nuôi 2 con bò sinh sản tận dụng nguồn cỏ, có nguồn phân chuồng bón cho cây; duy trì nuôi 100 - 200 con gà thịt thả vườn. Tiết kiệm tối đa tiền mua phân bón nên mỗi mùa gặt, ông đều tranh thủ đi gom rơm rạ khắp các cánh đồng về tự ủ, chủ động nguồn phân hoai mục bón cho cây.
Toàn bộ vườn cây trái được ông Bốn quy hoạch quy củ theo từng khu vực, cây được trồng thẳng tắp theo hàng, xung quanh là hệ thống mương dẫn nước bơm chống hạn và tiêu úng. Ông Bốn chia sẻ, để tính nước ăn chắc, ông không chuyển đổi trồng ồ ạt theo một loại cây mà trồng thử nghiệm nhiều loại từ ổi, bưởi, táo, chanh, cam, vải, thanh long, nhãn. Qua đánh giá yếu tố cây hợp chất đất, chất lượng quả, hiệu quả kinh tế nên ông lựa chọn 3 cây chủ lực là bưởi (bưởi Soi Hà, bưởi da xanh, bưởi Diễn), nhãn lồng Hưng Yên và cây táo đào vàng. Đến nay, gia đình ông đã có 300 gốc bưởi, 50 gốc nhãn và 100 gốc táo đã và đang cho thu hoạch. Vài năm gần đây, ông đã được hái những trái ngọt từ vườn cây ăn quả, trung bình đạt gần 200 triệu đồng/năm, dự kiến sẽ tăng lên gấp nhiều lần trong những năm tới khi vườn cây cho thu hoạch ổn định.
Ông Bốn dẫn chúng tôi tham quan vườn cây ăn quả. Được ngắm hàng cây nhãn lồng mới cao hơn đầu người sai trĩu cành, quả đều to mọng khiến chúng tôi liên tưởng đang ở vùng nhãn tỉnh Hưng Yên. Hái chùm nhãn nặng trĩu tay mời chúng tôi thưởng thức, ông Bốn giới thiệu: “Đây là vườn nhãn trồng từ năm 2015, cùi dày, vị thơm, ngọt, quả to đều chất lượng không thua kém gì nhãn lồng trồng ở Hưng Yên đâu. Năm nay nhãn được mùa, nhãn tràn ngập thị trường, bán 10 - 15 nghìn đồng/kg, nhưng nhãn của gia đình vẫn được tư thương đến chào mua từ 20 nghìn đồng/kg trở lên. Cứ đà này, năm tới cây sẽ còn sai quả hơn nữa. Sở dĩ cây ăn quả của gia đình được giá là do yếu tố giống, chất lượng và đặc biệt là quy trình chăm sóc theo hướng an toàn thực phẩm, theo hướng phát triển bền vững”.
Ông Bốn quả quyết, ông chưa từng bao giờ sử dụng thuốc trừ cỏ tại khu vườn cây ăn quả. Thay vào đó ông dùng máy cắt cỏ và duy trì việc dùng máy phay đất quanh gốc cây 2 lần/năm sau dịp thu hoạch, khi bón thúc (thời kỳ chuẩn bị đón hoa). Ông hạn chế bón phân vô cơ, luôn ưu tiên dùng phân chuồng, hữu cơ, phân vi sinh bón cho cây. Trong phòng trừ sâu, bệnh hại, ông chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học. Quanh gốc cây, ông trồng rau lang mục đích hạn chế cỏ dại, vừa giữ ẩm, tăng độ phì nhiêu cho đất. Riêng khu cây nhãn, ông cho trồng xen một số cây vải làm nhiệm vụ “cây đóng thế” nhằm mục tiêu “dụ” bọ xít. Bởi, vải cho thu hoạch sớm hơn nhãn, khi đó, cây vải sẽ thu hút lượng lớn bọ xít, khi đó chỉ cần tiêu diệt bọ xít trên cây vải là sẽ hạn chế tối đa gây hại và bảo vệ vườn nhãn.
Không chỉ là người nghị lực vượt khó, điển hình nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, ông Lê Đình Bốn còn tích cực tham gia công tác xã hội tại địa phương. Ông hiện đang là Ủy viên Ban Thường vụ Hội Nông dân phường, Phó Chủ nhiệm CLB Phát triển kinh tế giỏi của Hội Cựu chiến binh phường Tân Hà.
Phóng sự: Lý Thịnh