Cán bộ xã Phù Lưu kiểm tra diện tích chanh tứ mùa trồng trên đất lúa tại thôn Pác Cáp.
Người dân xã Phù Lưu cho rằng, cây chanh không mất quá nhiều công chăm sóc mà đem lại cho thu tiền quanh năm, như kiểu có “lương tháng” nên ai cũng thích trồng.
Trong 3 năm qua, xã Minh Dân cũng phát triển trên 100 ha chanh tứ mùa. đồng chí Ma Ngọc Hoàn, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết, cây chanh thực sự là cây có lợi thế vì không kén đất, không “nhõng nhẽo” như nhiều loại cây ăn quả khác, cứ đưa cây xuống đất là lên xanh tốt, cho quả. Đấy là điều hấp dẫn người trồng. Hiện nay, nguồn thu từ cây chanh trên địa bàn xã chỉ đứng sau cây cam, có một số hộ đã phát triển đến hơn 1 ha chanh.
Cây chanh đang phát triển rất “nóng” ở Hàm Yên, rất cần có sự định hướng, chỉ đạo của chính quyền để tránh những hệ lụy từ việc “được mùa mất giá, được giá mất mùa” do khủng hoảng thừa.
Đồng chí Ma Văn Huy, Chủ tịch UBND xã Phù Lưu khẳng định, trên địa bàn xã nhiều hộ đưa cây chanh xuống đất lúa. Kiểm soát sự phát triển ồ ạt này, từ năm 2020, UBND xã chỉ đạo quyết liệt tuyệt đối không cho người dân sử dụng máy móc xuống ruộng để lập ụ, đào dãy, đặc biệt phá bờ làm mất kết cấu của ruộng. Hộ nào vi phạm sẽ lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính. Cùng với các giải pháp “cứng” cấp ủy, chính quyền xã đã chỉ đạo các tổ chức đoàn thể tập trung tuyên truyền hội viên, đoàn viên vận động gia đình không phát triển cây chanh theo phong trào. Bởi, bài học từ phá vỡ quy hoạch từ cây cam sành ở Phù Lưu là bài học nhãn tiền cho nhiều gia đình.
Nói về giải pháp ổn định cây chanh, đồng chí Đàm Ngọc Hưng, Trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Hàm Yên cho biết, UBND huyện đã có văn bản chỉ đạo chính quyền các địa phương thực hiện các biện pháp kiềm chế phát triển “nóng” cây chanh, không đưa cây chanh xuống đất lúa. Phòng cũng đã hướng dẫn người dân tập trung vào chăm sóc, nâng cao chất lượng, thực hiện liên kết các hộ thành lập hợp tác xã chuyên sản xuất chanh tứ quý Phù Lưu; nghiên cứu, tìm kiếm thị trường, ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm tạo thành chuỗi phát triển bền vững. Huyện đã đăng ký chanh quả là sản phẩm OCOP giai đoạn 2021 - 2025.
Theo đồng chí Đàm Ngọc Hưng, vấn đề cốt lõi là người nông dân phải chủ động trong sản xuất, đánh giá nhu cầu thị trường, tuân thủ quy hoạch cơ cấu cây trồng của huyện, không chạy theo phong trào. Vì cây chanh không phải là cây trồng chủ lực, huyện chỉ xác định là cây trồng có lợi thế, hơn nữa nhu cầu sử dụng không lớn. Vậy nên phát triển ồ ạt sẽ gây ra tình trạng mất cân đối cung cầu, nông dân chính là những người hứng chịu hậu quả.
Thu nhập từ trồng chanh tứ mùa khá hấp dẫn, cộng với những lợi thế vượt trội từ loại cây trồng này trong chăm sóc và rải vụ. Nhưng tình trạng người dân đua nhau trồng chanh đang khiến cho nguy cơ phá vỡ quy hoạch đang hiện hữu. Để giải quyết tình trạng này, bên cạnh vai trò của chính quyền và cơ quan chức năng thì chính người nông dân phải có cái nhìn xa hơn về nhu cầu thị trường để không nếm trái đắng.