Dạo một vòng quanh vườn bưởi sai trĩu quả của gia đình chị Trịnh Thị Hải, thôn Đô Thượng 4, xã Xuân Vân (Yên Sơn), chúng tôi như đắm chìm trong một bức tranh tuyệt đẹp bởi hàng nghìn trái bưởi lúc lỉu, lấp ló dưới những tán lá xanh. Chị Hải phấn khởi chia sẻ, gia đình có khoảng 1.000 gốc bưởi, trong đó có 600 gốc đang cho thu quả. So với năm 2018, bưởi năm nay được mùa, đặc biệt là 2 giống bưởi mới đưa vào trồng gồm Phúc Trạch, da xanh. Trung bình mỗi cây bưởi có 30-40 quả, với giá bán hiện nay 40.000-45.000 đồng tại vườn, mỗi cây bưởi cũng đem lại cho gia đình từ 1,6 - 2 triệu đồng. Theo chị Hải, bưởi da xanh, bưởi Phúc Trạch cho thu hoạch từ tháng 9 đến hết tháng 10; từ tháng 11 đến tháng 12 là thời điểm thu hoạch bưởi đường và bưởi Diễn. Chị Hải ước tính, với 600 cây bưởi đang cho thu hoạch, năm nay trừ chi phí đầu tư, nhân công lao động, gia đình chị lãi từ 500-600 triệu đồng.
Vườn bưởi Diễn của gia đình chị Trịnh Thị Hải, thôn Đô Thượng 4, xã Xuân Vân (Yên Sơn).
Cũng như ở xã Xuân Vân, người trồng bưởi ở xã Phúc Ninh đón nhận niềm vui bội thu từ bưởi. Ông Nguyễn Văn Vinh, thôn Khuôn Thống cho biết, nhiều năm gắn bó với cây bưởi đã giúp ông có kinh nghiệm để bưởi được mùa, được giá. Nhận thấy xu hướng sử dụng sản phẩm an toàn, từ năm 2016 ông đã chuyển đổi quy trình sản xuất theo hướng hữu cơ. Ông Vinh cho rằng, sản xuất theo hướng hữu cơ, chất lượng bưởi ngon hơn hẳn, ngọt đậm, bảo quản được lâu hơn, giá bán cũng cao hơn bưởi trồng đại trà từ 5.000-7.000 đồng/quả. Được biết, nhiều trang trại, nhà vườn trồng bưởi tại xã Phúc Ninh đang mở rộng diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Báo cáo của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Yên Sơn, cây bưởi được người dân trong huyện trồng từ năm 2002. Nhận thấy hiệu quả, năm 2010, nhân dân bắt đầu chuyển đổi từ đất trồng màu, đất lúa kém hiệu quả sang trồng bưởi. Tuy nhiên, phải đến năm 2012 thì phong trào trồng bưởi mới thực sự phát triển mạnh. Từ vài chục ha ban đầu, đến nay, tổng diện tích cây bưởi (chủ yếu là bưởi đường, bưởi Diễn) trên toàn huyện đã lên tới trên 4.000 ha. Hiện tại, thị trường tiêu thụ bưởi Yên Sơn tương đối tốt, giá trị kinh tế đem lại từ trồng bưởi vẫn đang dẫn đầu trong cơ cấu cây trồng, chưa xảy ra tình trạng cung vượt cầu.
Ước tính năm nay người dân trong huyện thu khoảng 600 tỷ đồng từ trồng bưởi. Vậy nên, việc nông dân ở khắp các xã vùng thượng huyện chuyển đổi đất vườn tạp, soi bãi sang trồng cây bưởi cũng là điều dễ hiểu. Trong đó, một số địa phương trồng nhiều như xã Phúc Ninh 920 ha, Xuân Vân 873,5 ha, Thắng Quân 700 ha… hình thành nên vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa có giá trị kinh tế cao.
Ông Nguyễn Tài Dư, thôn Khuôn Thống, xã Phúc Ninh (Yên Sơn) đóng bưởi theo đơn đặt hàng.
Tuy nhiên, về lâu dài, để phát triển cây bưởi bền vững và tăng sức cạnh tranh của sản phẩm bưởi Yên Sơn cần kiểm soát sự gia tăng diện tích và nâng cao chất lượng sản phẩm bưởi. Bởi trên thực tế, hiện tại cả vùng bưởi rộng lớn với quy mô trên 4.000 ha nhưng mới chỉ có 2 nhãn hiệu nhỏ được xây dựng là bưởi Soi Hà (Xuân Vân) và bưởi Phúc Ninh; diện tích bưởi được áp dụng theo quy trình sản xuất an toàn mới chỉ chiếm một phần rất nhỏ.
Đầu tháng 9 này, UBND huyện Yên Sơn phối hợp với Công ty cổ phần Phát triển sinh học Rebio, Công ty TNHH Thương mại xuất nhập khẩu Tiến Linh (Hà Nội) tổ chức hội thảo ứng dụng tiến bộ khoa học và xúc tiến tiêu thụ sản phẩm cây có múi, đặc biệt là bưởi cho các nhà vườn, chủ trang trại trên địa bàn. Theo đó, các nhà vườn, chủ trang trại được tập huấn chuyển giao công nghệ sinh học, chế phẩm sinh học, chế phẩm nano để ứng dụng trong sản xuất, phòng, trừ các loại bệnh hại như vàng lá, thối rễ… trên cây có múi.
Các doanh nghiệp cũng cam kết thu mua, tiêu thụ sản phẩm được sản xuất bằng chế phẩm sinh học. Ông Đỗ Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND huyện khẳng định, bên cạnh hỗ trợ chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất, huyện tiếp tục đồng hành với người dân xây dựng nhãn hiệu tập thể quả tươi Yên Sơn, trong đó có quả bưởi, góp phần quan trọng quảng bá thương hiệu; kết nối, mở rộng thị trường tiêu thụ, từng bước nâng cao giá trị kinh tế cho bà con.
Bài, ảnh: Đoàn Thư