Nếu so với nông nghiệp các tỉnh lân cận, nông nghiệp Tuyên Quang được đánh giá là đã hình thành được nhiều vùng chuyên canh lớn, sản xuất theo hướng hàng hóa tập trung, với đa dạng sản phẩm từ trồng trọt đến chăn nuôi. Đến nay, toàn tỉnh có hơn 8.800 ha cam, 8.735,5 ha chè, 4.300 ha lạc, trên 10.000 ha mía nguyên liệu. Đặc biệt, diện tích rừng sản xuất toàn tỉnh hiện đạt 242.680,49 ha, trong đó rừng được cấp chứng chỉ FSC đạt trên 19.787 ha.
Các vùng sản xuất hàng hóa được quy hoạch và hình thành trên cơ sở thế mạnh của từng địa phương, từng khu vực. Cụ thể, chăn nuôi hàng hóa tập trung đã hình thành theo từng vùng như nuôi trâu, lợn đặc sản địa phương tập trung tại các huyện Lâm Bình, Na Hang, Chiêm Hóa, Hàm Yên; chăn nuôi bò, lợn siêu nạc, hướng nạc tập trung tại huyện Yên Sơn, Sơn Dương và một số xã của huyện Hàm Yên; vùng cây ăn quả đặc sản được phát triển tại các huyện Hàm Yên, Yên Sơn.
Năm 2018, sản lượng các sản phẩm nông sản hàng hóa đều đạt và vượt kế hoạch như sản lượng lạc đạt 12.820 tấn, đạt 102,9% kế hoạch năm và vượt 4,8% so với năm 2017; sản lượng chè đạt 65.625,6 tấn, đạt 101,3% kế hoạch năm; sản lượng mía đạt 772.927 tấn… Tổng diện tích cây ăn quả là 12.406,2 ha, tăng 108 ha so với năm 2017.
Được Nhà nước hỗ trợ xi măng, người dân thôn Hòn Vang, xã Thắng Quân (Yên Sơn)
đã bê tông được 1,5 km đường vào khu vườn cây ăn quả. Ảnh: Lý Thịnh |
Cam sành hiện được coi là vùng sản xuất hàng hóa lớn, tập trung và có sản lượng ổn định nhất trong số các nông sản của tỉnh. Với diện tích hơn 8.800 ha, sản lượng mỗi năm đạt trên 70.000 tấn, việc nâng cao giá trị thương hiệu cam sành được chính quyền 2 huyện Hàm Yên, Chiêm Hóa đặc biệt coi trọng. Sau nhiều năm chăm sóc theo hướng tự phát, hiện trên địa bàn tỉnh đã xây dựng gần 300 ha cam theo tiêu chuẩn VietGAP, đồng thời khoanh vùng một số điểm chăm sóc theo hướng hữu cơ, nhằm đưa sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn.
Từ việc hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung, ngành Nông nghiệp tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng nhãn hiệu hàng hóa và mở rộng xúc tiến thị trường. Toàn tỉnh hiện có 38 sản phẩm được cấp nhãn hiệu hàng hóa, trong đó đang hoàn thiện hồ sơ chỉ dẫn địa lý cho Cam sành Hàm Yên; có 18 cơ sở có sản phẩm dán tem truy xuất nguồn gốc, thuộc các nhóm sản phẩm: Cam sành, bưởi, chè, thịt trâu, thịt lợn, rau, dưa lê của 11 hợp tác xã, trang trại trên địa bàn tỉnh.
Với việc đẩy mạnh xúc tiến, kết nối tiêu thụ nông sản, đến nay một số sản phẩm không ngừng nâng cao thương hiệu, từng bước chiếm lĩnh thị trường và có mặt ở hầu hết hệ thống các siêu thị tại các thành phố lớn. Trong đó cam sành Hàm Yên hàng năm đưa ra thị trường trên 70.000 tấn quả; chè Bát Tiên Mỹ Bằng, mật ong Tuyên Quang được “Tôn vinh sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu năm 2017”; cá lăng, chè đặc sản Vĩnh Tân được bình chọn danh hiệu “Thương hiệu Vàng nông nghiệp Việt Nam 2017”; bưởi Xuân Vân đứng TOP 10 Thương hiệu - Nhãn hiệu nổi tiếng năm 2018. Các sản phẩm chè khô đã xuất khẩu vào các thị trường lớn như Nga, Pakistan, Đài Loan và một số nước Châu Âu.
Người dân xã Hồng Thái (Na Hang) thu hoạch chè Shan tuyết. Ảnh:Quốc Việt |
Liên kết chuỗi để phát triển bền vững
Đầu tư cho nông nghiệp vốn được coi là “lãnh địa” riêng của người nông dân. Tuy nhiên, sau nhiều năm loay hoay với việc “trồng cây gì, nuôi con gì, bán cho ai”, thì việc kết nối doanh nghiệp, hợp tác xã cùng tham gia sản xuất là lời giải tất yếu cho nông nghiệp.
Quyền Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Văn Việt cho biết, khi chứng kiến người nông dân nhiều lần rơi vào “bẫy được mùa mất giá, mất mùa được giá”, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp, hợp tác xã cùng tham gia vào chuỗi liên kết, đồng hành cùng nông dân trong sản xuất, tiếp cận thị trường. Tuyên Quang đã hình thành một số chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ hiệu quả. Chẳng hạn, Công ty cổ phần Mía đường Sơn Dương hướng dẫn người dân các mô hình nâng cao năng suất mía, sử dụng các giống mía mới, mô hình thâm canh đúng quy trình kỹ thuật... và ổn định giá thu mua mía nguyên liệu tại ruộng 900.000 đồng/tấn.
Công ty cổ phần Giấy An Hòa hỗ trợ toàn bộ cây giống keo lai hom cho các hộ gia đình, cá nhân. Công ty cổ phần Woodsland Tuyên Quang ký hợp đồng ứng vốn để đầu tư cấp chứng chỉ quản lý rừng bền vững (FSC) và cam kết mua cao hơn giá thị trường từ 15 - 20%. Công ty cổ phần Cam sành Hàm Yên đầu tư dây chuyền, máy móc chế biến nước cam, xây dựng kho lạnh và bao tiêu sản phẩm cam sành cho người trồng cam trên địa bàn huyện.
Đặc biệt, trong 3 năm trở lại đây, tỉnh đã mời gọi thu hút đầu tư 24 dự án phát triển sản xuất, chế biến nông lâm sản, với tổng số vốn cam kết trên 5.766 tỷ đồng. Trong đó một số nhà đầu tư lớn như: Công ty cổ phần Tập đoàn DABACO Việt Nam, Công ty cổ phần Woodsland, Công ty TNHH Trường Thọ Việt Nam, Công ty cổ phần Hồ Toản, Công ty cổ phần Tập đoàn TH... Đây sẽ là nền tảng thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa, nâng cao giá trị gia tăng trong ngành nông nghiệp trong những năm tới.
Nguồn TQĐT